تنفس نوعي استراحت و آرامش و پاسخي غيرارادي به علائم اتوماتيكي است كه خداوند به موجودات زنده اهداء كرده است با يك تحريك مغزي سينه گشادشده و هوا به درون آن هجوم مي برد وبا تحريك ديگري از جانب مغز سينه با بيرون دادن هوا استراحت مي كند. اين سيستم كه تنفس رادر بدن انسان تنظيم مي كند. بقدري موثراست كه ما به ندرت از وجود آن آگاهي داريم.
كافي است كه فكركنيد اگرنفس نكشيد چه مي شود يا اينكه چه وقت گرانبهايي رابايد صرف تنفس كنيد، اين سيستم بسيار عالي طراحي شده بطوري كه نيازي به اتلاف وقت براي پركردن و خالي كردن ششها نداريم و مي توانيم به خيال راحت حواسمان را روي چيزهايي ديگر متمركز كنيم.
تكواندو به ما مي آموزد تاهرذره از وجودمان را بشناسيم و بهبود بخشيم. تنفس بعنوان يكي از اجزاء تمرين اهميت فراواني براي هر تكواندوكاري دارد. تكنيكهاي تنفس بسياري درتكواندو وجود دارد كه هر روش راهي پربهاي جهت نيل به هدف است و همزمان با كسب كنترل تنفس، هنرجويان مزايا و اثرات تنفس خوب و درست را درك مي نماييد.
مبتديان اهميت آموختن تنفس راخلال تمرينات و بهبود تكنيكها با كمك تنفس را اكثراً فراموش مي كنند. آنان فراموش مي كنند كه تنفس را در تمرين و با هماهنگي و زمان بندي و سعي دربهبود سيستم تمريني تلفيق نمايند . البته بايد توجه داشت كه شاگردان در خلال زندگي روزمره شايد هرگز به تنفس فكر نكرده باشند و اكثراً به خودي خود وبدون آگاهي تنفس مي كشند. شاگردان بايد الگوهاي تنفسي خودرا اصلاح و بهبود بخشند وبتدريج با تكنيها تركيب نمايند و مي توان پس از چند دقيقه تمرينات تنفس پوم سه ها را تمرين نمود.
پوم سه ها رابايد به آهستگي و همراه با تمركز وهماهنگي با زمان فرم وبادرنظرگرفتن اصول تنفس و تكنيكي اجرا كرد. هر حركت بايد با دقت و تفكر اجراگردد. بطوري كه هيچ حركتي به سيستم غير ارادي سپرده نشود.
تا زماني كه مغز تطابق كامل را دريافت نكرده بايستي حركات به آهستگي تمرين شوند. پس ازآن كه حركات درمغز شاگرد ثبات يافت مي توان تمرينات رابا سرعت بيشتري اجراي نمودو. همچنان كه عضلات شكم و شاگرد قويتر مي شوند و مغزش كنترل بيشتري بر تنفس بدست مي آورد. در مي يابد كه حركاتش نيرو، سرعت و تمركز بيشتري بدست آورده است.
معمولاً اكثر ورزشكاران درسيستم تنفس راهي غيرطبيعي را مي پيمايند و اين خودباعث تنزيل اثرات تنفس مي باشد . اگربه روش تنفس كودكان توجه كنيد درمي يابيد كه آنان بااستفاده از عضلات شكم نفس مي كشند و فشار چنداني روي عضلات سينه ندارند. دريك تنفس خوب ابتدا قسمت هاي مياني و فوقاني پر مي شود و درتخليه سينه با فشار عضلات شكم و سپس پرده ديافراگم هوا ازششها خارج مي شود. اين سيستم تنفس كه طبيعي و غيرمصنوعي است علاوه بر تامين اكسيژن موردنياز بدن اثرات مفيدي بر جهاز هاضمه داشت و مهمتر از همه جريان نيروي “كي” (KI) رادربدن تسهيل مي نمايند.
تنفس در درونبدن انسان نيز از طريق نيرويي كه به آن كسني مي گويند تقويت مي كنيد. اين نيروي موموز يكي از بخش هاي مهم بدن اسنان درتنفس است.
اگرچه موضوع به نظربرخي غيرواقعي ومضحك جلوه مي كند، و ليكن علم پزشكي جديد آنرا به اثبات رسانده و قبول دارد. همانگونه كه هوا براحتي به بدن وارد وازآن خارج مي شود، كي هم به راحتي ازميان بدن جريان مي يابد.با وجود اين همان طوركه ازتنفس خودآگاه نيستيم از وجود كي هم اطلاع نداريم .كنترل قواي كي نيز همانند كنترل تنفس كاري پرزحمت و طولاني است.
ما سالهاي متمادي اين دورا ناديده انگاشته ايم . كنارگذاردن عادات گذشته به راحتي و سرعت تصوري غيرواقعي ومغرورانه است. تعويض الگوهاي قبلي نيازمند زمان است. گذر اززمان نيز طلب صبر و استقامت و پشتكار دارد. بدون صرف وقت جهت تبحر در تنفس، زمان صرف شده در تمرينات براي فراگيري تكنيكها تلف شده و اثر چنداني نخواهد داشت.
اگر نفس نكشيد، مرگ به سراغ شما مي آيد. كارآيي تكنيكهاي شما نيز بدون فراكيري كنترل تنفس از بين خواهدرفت. وقتي كه استاد به شاگرد مي گويد كه نفس خودرا كنترل كن در واقع سعي در جلب توجه وي به روش تنفس دارد و درعين حال ازاو مي خواهد كه كنترل بيشتري بر توانايي هاي فيزيكي ، فكري و روحي خود داشته باشد

قبل از اجراي تكنيكهاي ششها رااز هوا پركنيد. و درخلال حركت هوا را به آهستگي و ملايمت و هماهنگ با تكنيك به خارج بفرستيد و درست درلحظه تماس تكنيك با هدف خروج هوارا به يكباره قطع كنيد. و پس از اصابت تكنيك باقي مانده هوارا بيرون دهيد. اگر چه درميزان هوايي كه بايد در لحظه تماس در بدن باقي بماند بين اسايتد اختلاف نظر وجود دارد(60تا40درصد) وليكن در سيستم تنفس اتفاق نظر دارند.
اگر چه تنفس يكي از علائم تشخيص حيات در موجودات زنده است، وليكن آيا تنها ورود و خروج هوا مارا كه اشرف مخلوقات هستيم، ارضا مي كند، يا اينكه بايد همان گونه كه بهترين غذاها و روشهاي پخت را انتخاب مي كنيم، بايد بهترين روشهاي تنفس را بيابيم.
بدن انسان بدون سيستم تنفس صحيح و تكنيكهاي ما بدون روشهاي تنفس كارآمد، مانند اتومبيلي است كه كارابوراتور آن تنظيم نباشد.

اهميت مكانيزم و كاربرد كيهاپ درتكواندو

كيهاپ براي بسياري از مبتديان معمايي مبهم است وتكواندو درنظرآنان تنها حركات فيزيكي شرقي مي باشد. آنان نمي توانند درك كنند كه چرا درمواقع خاصي از تمرين بايد كيهاپ بکشند. درحالي كه در شاگرداني كه مدتها به تمرين پرداخته اند توازني دقيق بين كيهاپ تمركز وتكنيك بوجود آمده است.
همه هنرهاي رزمي شرقي نوعي از كيهاپ رادربردارند. دراين هنرها تاكيد فراواني برتمركز نيرو و روحيه از طريق كيهاپشده است .درنظربگيريد كه چگونه هنري رزمي بدون تمركز نيرو و روحيه مي تواند موجود وموثرباشد مسلم است كه غيرممكن است.
فعاليتهايي كه دربرگيرنده حركات دست وپاباشد چيزي جز تمرين فيزيكي نيست. تكواندو علاوه برنيروي فيزيكي برنيروهاي فكري و روحي هم تاكيد دارد و فكر و ورحيه را همزمان با بدن تربيت مي كند. امرزو اكثر رشته هاي ورزشي اهميت كيهاپ راشناخته وبه نوعي ازآن استفاده مي كنند ولي غالباً “به صورت تصنعي وگاها” به دلايل خاص اقدام به فرياد زدن مي نمايند كيهاپ نيرو را از سه منبع جسم، فكر و روح جمع آوري ومتمركز مي كند. تمركز دقيقاً چيست و چگونه مي توان به آن دست يافت؟ در پاسخ بايد گفت كه تمركز عبارت است از توانايي جمع آوري فكر و روح و جسم درجهت انجام هدف موردنظر كه آنها را دريك راستا به حركت درآورد.
تمركز تخريب هدف فيزيكي واقعي يا فرض است. هر حركتي در تكواندو به سوي شخص يا هدف مشخص رانده مي شود. درمبارزات يا اجراي فرم ها هنرجو حركات خودرا متوجه هدف مشخص مي نمايد كه فرضي يا واقعي است . اگر حريف دوراست اورانزديك فرض مي كند واگر اساساً حريفي نيست ، اورا فرض مي كند.
دريك فرم يا مبارزه خيالي(سايه أي) همه حملات بايد متوجه نقاط حساس بدن حريف فرضي باشد. جناق سينه، كليه ها ، گردن، سرونقاط حياتي بايد فرض شده وبا تمام نيرو مورد تهاجم قرارگيرند در ضمن هنرجو بايستي دراجراي دفاع ها نقاط حساس خود را بپوشانند وتصوراين را داشته باشد كه تنها يك شانس براي برد يا باخت ، زندگي يا مرگ وجود دارد. با جمع آوري وتمركز تمام نيرو و حمله با حداكثر توانايي مي توان هر حركت را مرگ حتمي فرض نمود. هنرجو بايد فرض كند كه تنها يك شانس براي نجات زندگي خود دارد و براساس آن دفاع ها را انجام دهد. با تمريناتي اين چنين مي توان نيروي حداكثر را براي حمله يا دفاع متمركز وارائه نمود.
اگر هنرجو داراي ايمان قلبي قوي، كنترل فكر توانا و حركات فيزيكي پرقدرتي باشند تمام نيروي اين سه منبع را متمركز نمايد، مي تواند قدرت ، سرعت و دقت غيرقابل تصوري رابدست آورد كه وصف آن شايد اغراق آميز جلوه گر شود.
كيهاپ به خودي خود محصول تمركز است درظاهر وقتي عضلات شكم منقبض شده وديافراگم بالاكشيده شود. صدايي از حنجره خارج مي شود. ولي نتيجه باطني اين صدا، حداكثر استفاده از تمركز بدن و فكراست. كلمه “كي”(Ki) در زبان كرده أي درااي معاني فراواني است ولي دركلمه كيهاپ به معني هوا يا روح آمده وكلمه “ها”(Hap) به معناي باهم يا متحد مي باشد.
اگر ديده باشيد با تجربه كرده باشيد، انسان درمقابل انجام كارهاي سنگين جسماني مانند هل دادن يا بلندكردن چيزي فريادي خفيف از گلو  میكشد. اين فرياد كيهاپ نيست ولي به آن شباهت دارد. وقتي شخصي كاري انجام مي دهد كه نيروي فراواني نياز دارد. به طور طبيعي حنجره توليد صدا مي كند كه در جمع آوري نيروي او مفيد است و اين گونه اصوات درانجام كارها به اتحاد فكر وجسم كمك مي كند.
ولي كيهاپ در تكواند به گونه أي ديگر عمل مي نمايد و گاهي هم سهواً وغيرارادي درلحظاتي كه آخرين تلاش خودرا مي نماييم بدون فكركيهاپ مي كشيم.
يك كيهاپ خوب از منطقه دان جون (DanJun) كه در قسمت پايين شكم واقع ومركز نيروي حياتي بدن است ريشه مي گيرد.
استادبزرگ جوبانگ لي (JooBanglee) تئوري كي را اين گونه بيان مي كند. “منطقه دان جون كه محل قواي كي در بدن انسان است درفاصله يك تا سه انيچ زيرناف قرارداد وشامل سه نقطه مي باشد . نقطه اول به نام كي هه (Ki Hae) درفاصله يك انيچي ، نقطه دوم به نام كوان وون(Kwan Won) درفاصله دو اينچي و نقطه سوم با نام سوك مون (Suk Mon) درفاصله سه انيچي زيرناف قرار دارند . دان جون مركز انتشار انرژي يا قواي زندگي است و انسان بدون قواي دان جون نمي تواند حتي يك انگشت را تكان دهد . هرچند كه همه مردم اين قوا را دارند ولي به يك اندازه به آن تسلط ندارند.”
استاد لي دو روش عمده تمرينات تقويتي قواي كي را اين گونه بيان مي كند:
1 – دان جون كي(Dan Jun ki) – كاربرد تكنيكهاي تنفس براي توليد كي دراين روش آموخته مي شود.
2 – شين كي (Shin ki) – كاربرد تكنيكهاي رواني ازطريق انديشه براي كسب تسلط برمقدار نامحدودي از قواي كي از طريق كنترل فكرآموخته مي شود.
(كه نمونه اين روش را مي توان دراشخاص ديد كه براثر فشار روحي اشيايي راكه گاهي چند مرد توان آنرا نداشته باشند. بلند كرده اند . مانند مادري كه اتومبيل مشتعلي را كه فرزندش در زيرآن بوده بلند كرده است )
قبل از انجام هر حركتي كه محتاج به نيروي مي باشد، بايستي عضلات شكم را منقبض كرده براي اجراي يك كيهاپ خوب ابتدا ششها را از هوا پركنيد و سپس (20تا40درصد) آنرا بيرون دهيد. دراين لحظه باشدت وناگهاني نفس را قطع و عضلات شكم را منقبض كنيد. اين عمل باعث مي شود تا هوا دربدن شما مانند هوا در ترمزهاي بادي وسايل نقليه عمل نمايد.
بنابراين هنر جويان تكواندو وبايستي به موازات نرمش ها به تقويت عضلات شكم نيز بپردازند.
درتكواندو وفكر بدن با اجراي چونبي قبل ازهرعمل آماده مي شوند براي اجراي كامل چونبي عضلات شكم منقبض شده و دومشت پرقدرت نيز براي ثبات بيشتر بدن در جلوي شكم قرارگرفته وپاها را قدري از هم باز مي كنند. آماده سازي فكر نيز از طريق كنارگذاردن كليه مشغوليت هاي فكري وتمركز روي كاري كه بايد انجام گردد بدست مي آيد.
اجراي صحيح چونبي اهميت فراواني دارد.زيرا پلي بين حركات معمولي و نرم و حركات سريع وخشن تكواندواست. بنابراين ارجاي چونبي قبل وبعداز هر عملي ضروري مي باشد.
محل طبيعي نيروي فيزيكي بدن در قسمت پايين شكم قرارداشته و نيروي كي از آنجا سرچشمه مي گيرد چونبي اين نيرو را در دسترس قرار مي دهد و كيهاپ به گردآوري آن كمك مي كند. اگراين موارد را در ذهن داشته باشيد و تمرين كنيد مي توانيد تمامي نيروي طبيعي و روحي خودرا به كار ببريد. تركيب نيروي كي يا تمرينات و تكنيكها شما رادر دسترسي به قدرت، سرعت، چابكي و كنترل واقعي ياري مي دهند.
دوعامل تمركز و كيهاپ دست در دست هم هنرجويان تكواندو را دركسب تمركز روح، فكر وبدن ياري مي دهند اگرتمرينات تمركز و كيهاپ را به دقت وصادقانه پيگري نماييد، به تكينهاي برتر، نيروي بيشتري توازن فيزكي بالاتر دست خواهيد يافت.
تمام عوامل فوق، طبيعي و فطري هستند. ولي از طريق تمرين صحيح و اصولي تكواندو و رشد و توسعه مي يابند تكواند و عوامل فطري و طبيعي هنر جورا به درجات بالاي تاثيرگذاري رسانده، نيروي هاي دروني و بروني را متحد مي سازد.